30 november 1813: Landing Prins Willem Frederik

Vandaag wordt in Scheveningen de aftrap gegeven van de viering van 200 jaar Koninkrijk. Precies 200 jaar geleden zette Prins Willem Frederik na 18 jaar ballingschap voet op Nederlandse bodem. Nederland werd weer onafhankelijk én kreeg een Koning. Omdat de inhuldiging als Koning pas in 1815 plaatsvond, vieren we twee jaar feest. 

Stadhouder Willem Frederik stond in 1795 aan het hoofd van het leger tegen de Franse invallers, maar vluchtte uiteindelijk samen met zijn vader – Willem V – het land uit. Daarmee legden ze zich neer bij het feit dat de Oranjes geen rol meer speelden, en kreeg Napoleon Bonaparte de macht over ons land. Nadat hij zichzelf in 1804 tot keizer van Frankrijk had uitgeroepen, verving hij in 1806 het Bataafs Gemenebest door het Koninkrijk Holland en zette zijn broer Lodewijk Napoleon Bonaparte op de troon als Koning Lodewijk I. Napoleon was echter ontevreden over Lodewijk, die naar zijn mening een te onafhankelijke koers voer. In 1810 besloot hij de Nederlanden bij het Franse keizerrijk in te lijven. In de hoop de Nederlandse zelfstandigheid te bewaren deed Lodewijk afstand van de troon en werd zijn jonge zoontje Lodewijk II op 1 juli 1810 Koning van Holland. Napoleon negeerde deze actie en annexeerde Nederland enkele weken later, op 13 juli. Hij benoemde Nicolas Charles Oudinot tot stadhouder-prins. Die werd in 1812 opgevolgd door Charles François Lebrun.

De Franse tijd eindigde toen Napoleon in 1813 werd verslagen en afstand deed van de troon. De weg was ineens, na 18 jaar, vrij voor Prins Willem Frederik. De prins, die zijn vader in 1806 verloren had, ontving in Londen een uitnodiging om als ‘soeverein vorst’ de Nederlandse regering op zich te nemen. De brief was afkomstig van drie Haagse notabelen (Gijsbert Karel van Hogendorp, Frans Adam van der Duyn van Maasdam en Leopold van Limburg Stirum). Willem liet zich dat geen twee keer vragen en ging heel graag akkoord met de uitnodiging. Ondertussen was over heel Nederland een afkondiging verspreid waarin de terugkeer van de prins werd vermeld. Met het Engelse fregat ‘The Warrior’ werd Willem in vier dagen tijd naar de kust van Scheveningen gebracht, waar hij vervolgens met een boerenwagen het strand op werd gereden. Een mooi, maar emotioneel moment, omdat zijn vader in omgekeerde richting vanaf dit strand Nederland was ontvlucht.


Tijdens de rit met de kar over het strand werd de prins door massa’s mensen enthousiast onthaald. Daarna stapte hij met zijn gezelschap over in een ander rijtuig die hem naar het Lange Voorhout vervoerde. Ook op het Lange Voorhout in Den Haag had zich een enthousiaste menigte verzameld bij het huis van graaf van Limburg Stirum. De prins verdween in het pand waar hij door de graaf – en de andere bestuursleden van ‘Het Driemanschap’, van Hogendorp en van der Duyn van Maasdam – werd ontvangen. Een van de eerste dingen die Willem deed was een afkondiging laten verspreiden waarin hij zei: "Ons gemeene Vaderland is gered: De oude tyden zullen weldra herleeven."

Nu, 200 jaar later, wordt dit historische moment weer nagespeeld op het strand van Scheveningen. Dit gebeurd iedere 25 jaar, maar heeft vanwege het 200-jarig bestaan van het Koninkrijk een extra bijzonder tintje. Vanaf 11.30 uur tot 13.00 uur is op Nederland 1 live te zien hoe acteur Huub Stapel (die de rol van Prins Willem Frederik speelt) voet aan wal zet, met honderden figuranten, antieke vissersboten, paarden met wagens en mannen en vrouwen in historische kleding. Ook Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima zullen dit spektakel bekijken.

Koningin Juliana en Prinses Beatrix op het strand
t.g.v. 150 jaar Koninkrijk in 1963. Foto: © Screenshot

Om 14.55 uur is de NOS weer live met het tweede gedeelte van de viering, de officiële start in de Ridderzaal waar ook Koning Willem-Alexander, Koningin Máxima, Prinses Beatrix en Prof.mr. Pieter van Vollenhoven bij aanwezig zijn. Het programma duurt een uur en bevat veel toespraken en muziek. ’s Avonds wordt de start van de viering van 200 jaar Koninkrijk voortgezet met een feestelijk Koninkrijksconcert. In het Circustheater in Scheveningen zullen de hoogtepunten uit het culturele en amusementaanbod uit Nederland en de Caribische delen van het Koninkrijk aan de orde komen zoals; Guus Meeuwis, Brigitte Kaandorp, Racoon, André Kuipers en Introdans. Een groot deel van de Koninklijke familie zal deze avond bijwonen, om precies te zijn: Koning Willem-Alexander, Koningin Máxima, Prinses Beatrix, Prinses Margriet, Prof.mr. Pieter van Vollenhoven, Prins Constantijn, Prinses Laurentien, Prinses Irene, Prinses Christina, Prins Maurits, Prinses Marilène, Prins Pieter-Christiaan, Prinses Anita, Prins Floris, Prinses Aimée, Prins Carlos, Prinses Annemarie, Prinses Margarita, Tjalling ten Cate, Prins Jaime en Prinses Viktória. Ook het Koninkrijksconcert is van 20.30 uur tot 22.00 uur live te zien op Nederland 1.