Koningin Máxima borduurt mee aan nieuwe gordijnen Chinese Zaal

Dat Koningin Máxima van handwerken houdt was al een tijdje bekend. Ze liet eens weten dat borduren haar helpt te ontspannen van een overvolle agenda en op Koningsdag 2017 liet ze zien ook te kunnen breien. Dit jaar gaat ze haar hart ophalen door met 'heel Nederland' nieuwe gordijnen te borduren voor de Chinese Zaal in Paleis Huis ten Bosch. 

Foto's gordijnen: René Gerritsen en Maarten Schuth, foto Máxima: screenshot NOS

Het TextielLab – de professionele werkplaats in het hart van het TextielMuseum in Tilburg – gaat nieuwe gordijnen maken voor Paleis Huis ten Bosch in Den Haag. Handwerkgroepen uit het hele land en Koningin Máxima vervaardigen een gedeelte van het borduurwerk. Het resultaat is dit najaar te zien in het museum in de tentoonstelling ‘Koninklijk borduren | Verhalen en vakmanschap’. De bijzondere gezamenlijke opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf en de Dienst van het Koninklijk Huis aan het TextielMuseum betreft een eigentijdse remake van de 18de-eeuwse zijden gordijnen uit de Chinese Zaal van Paleis Huis ten Bosch in Den Haag, één van de ontvangstruimtes van het woonpaleis van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima. Na recentelijk onderzoek bleken de originele gordijnen te kwetsbaar om terug te plaatsen; ze moeten geconserveerd en opgeslagen worden, wat aanleiding werd voor deze opdracht. Het ontwerp voor de nieuwe gordijnen is van de hand van de Haagse ontwerper Liesbeth Stinissen. Het eerste deel van de productontwikkeling vindt plaats op een hi-tech borduurmachine, in co-creatie met de experts van het TextielLab. Onder leiding van borduurexpert Anna Bolk voegen vervolgens ruim honderd handwerkliefhebbers uit verschillende handwerkclubs, verenigingen, sociale werkplaatsen en leerwerkplekken uit het hele land borduursels toe. Ook Koningin Máxima zal gaan meeborduren aan de nieuwe gordijnen. Zo dragen zij vanuit hun persoonlijke kennis en kunde op het gebied van handmatig borduren bij aan dit nieuwe erfgoed voor Nederland. 

Voordat de gordijnen in het paleis in Den Haag worden toegepast, zijn ze in Tilburg te bewonderen door het publiek. De nieuwe gordijnen zijn samen met de originelen te zien in de tentoonstelling ‘Koninklijk borduren | Verhalen en vakmanschap’, van 15 oktober 2022 t/m 10 april 2023 in het TextielMuseum. De tentoonstelling biedt een blik achter de schermen van de totstandkoming en toont de rijkdom aan verhalen die ontstaan wanneer mensen samen handwerken. 

De originele gordijnen maakten deel uit van een geschenk van Ulrich Gualtherus Hemmingson aan Stadhouder Willem V en zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen in 1791. Hemmingson diende als VOC-gezant en nam het geschenk bij zijn terugkeer naar Nederland mee uit het Chinese Guangzhou (Kanton). De kronkelende rivier afgebeeld op de originele gordijnen vormde een inspiratiebron voor ontwerper Liesbeth Stinissen. In haar ontwerp vertaalde ze de rivier naar de Nederlandse delta. Het motief van de delta verbindt diverse taferelen in relatie tot de geschiedenis en belangrijke ontwikkelingen voor Nederland, waaronder waterwerken, bruggen en gebouwen. Centraal in het ontwerp staat Nederland als land van vele culturen, waar we bruggen bouwen en bevolkingsgroepen aan elkaar verbinden. 

Voor de handgeborduurde elementen op de gordijnen zijn vijftien borduurgroepen uit het netwerk van het TextielMuseum uitgenodigd om een bijdrage te leveren. Centraal in het project staat de verbindende rol van textielhandwerken, als middel voor ontmoeting, gesprekken en het uitwisselen van ambachtelijke kennis en vaardigheden. Komende maanden wordt er onder begeleiding van haute couture borduurexpert Anna Bolk – binnen de op dat moment geldende coronamaatregelen – geborduurd op locaties door heel Nederland: van Tilburg tot Amsterdam en van Middelburg tot Kollumerzwaag. Het TextielMuseum betrekt een grote diversiteit aan liefhebbers op het gebied van handwerken bij het project, waardoor een rijkheid aan culturele achtergronden, leeftijden en genders vertegenwoordigd zijn in het eindresultaat.