TOESPRAAK KONING NAVO-DINER ORANJEZAAL

Distinguished guests, Na tachtig jaar oorlog werd de vrede getekend... Deze zaal getuigt daarvan... Ik heb het over de Vrede van Munster, in 1648, tussen Spanje en de Nederlanden. Hier achter mij ziet u een van de leiders van de Nederlandse onafhankelijkheidsstrijd, Prins Frederik Hendrik. Deze hele Oranjezaal is een geschilderd eerbetoon aan hem. Boven hem een Latijnse spreuk: “De hoogste overwinning is de triomf van de vrede”. Een spreuk die mij bijna tachtig jaar na de oprichting van de NAVO ook zeer toepasselijk lijkt voor ons bondgenootschap! Het doet de Koningin en mij groot plezier om u juist in deze zaal te ontvangen! Mijn overgrootmoeder, Koningin Wilhelmina, stelde de zaal in 1899 beschikbaar voor de eerste Haagse Vredesconferentie. Vertegenwoordigers van 26 landen deden mee, onder wie de initiatiefnemer: Tsaar Nicolaas II van Rusland. De deelnemers waren vervuld van het gevoel dat het voor altijd vrede zou zijn. Maar achter de schermen was al het begin te zien van de wapenwedloop die uiteindelijk zou uitmonden in de Eerste Wereldoorlog. Vrede, vrijheid, democratie en rechtszekerheid zijn ons hoogste ideaal. Tegelijkertijd heeft de geschiedenis ons geleerd hoe broos deze waarden zijn als ze niet worden beschermd. Waar zouden we zijn zonder sterke organisaties die pal staan voor de verdediging van internationale stabiliteit, vrijheid en vrede? Waar zouden we zijn zonder de vastberadenheid van de NAVO? Al 76 jaar – een tijdspanne van drie generaties – beschermen wij in het Noord-Atlantische Verdragsgebied collectief, eensgezind en succesvol wat ons het meest dierbaar is. Eerst met twaalf landen. Toen met meer. Onze alliantie groeide. Vandaag zijn wij met 32 bondgenoten hier verenigd, met Finland en Zweden als meest recente leden. In de toekomst zal de NAVO open blijven staan voor nieuwe leden die onze waarden delen. Wij kunnen niet statisch blijven. Dat heeft de periode na 1989 ons geleerd. Wij zijn in essentie een verdedigingsalliantie. Dat anderen ons een agressieve alliantie noemen komt alleen maar omdat zij fundamentele rechten en vrijheden miskennen en bang zijn dat hun inwoners deze gaan opeisen. Het Koninkrijk der Nederlanden vergeet nooit hoe immens de offers zijn die nodig zijn om verloren vrijheid te herwinnen. Dit besef heeft ons sinds de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog nooit losgelaten. De dankbaarheid jegens de velen die zich toen voor onze vrijheid hebben ingezet - daar hun leven voor hebben gegeven - heeft voor altijd een plek in ons hart. De banden die toen zijn gesmeed, kunnen nooit worden verbroken en zijn voelbaar en persoonlijk. Ik was vorige maand bij de herdenking op de Amerikaanse militaire begraafplaats in Margraten, in het zuiden van ons land. De graven van de gevallenen zijn liefdevol geadopteerd door Nederlandse families die de herinnering aan hen levend houden. Meneer de President, het betekent veel voor ons u vanavond bij ons thuis te mogen verwelkomen. Wij koesteren de vriendschapsbanden die onze landen altijd zullen verenigen. Ook onze partners en vrienden uit de Indo-Pacific zijn van harte welkom als gast in onze kring. En welkom is ook Oekraïne, dat al jarenlang vecht voor behoud van zijn vrijheid en daarvoor elke dag grote offers brengt. Het volk van Oekraïne, waarmee wij ons zo verbonden voelen, verdient onze blijvende steun. Het is indrukwekkend hoe wij als NAVO-landen erin geslaagd zijn om samen een schild te vormen waarachter vrijheid en vrede kunnen floreren. Een schild dat steeds meer mensen beschermt. Tegelijkertijd moet elke succesvolle organisatie voortdurend alert blijven en zichzelf kritische vragen durven stellen. Zijn we voldoende toegerust voor de uitdagingen van nú? Is er voldoende balans in de onderlinge verdeling van lusten en lasten? Hoe kan ons bondgenootschap efficiënter en slagvaardiger opereren? Al die vragen zijn uiterst relevant nu de dreiging van Rusland en andere kwaadwillende landen nieuwe, ongekende dimensies aanneemt; op land, ter zee, in de lucht, in cyberspace. Het is terecht dat wordt gepleit voor voldoende investeringen in onze veiligheid en voor evenwicht in de financiële bijdragen van de partners binnen het bondgenootschap. Solidariteit kan niet zonder het waarmaken van eigen verantwoordelijk. Wellicht is het goed dat naast artikel 5, artikel 3 van het NAVO-verdrag meer aandacht krijgt. Het artikel dat bepaalt dat ‘parties, separately and jointly, will maintain and develop their individual and collective capacity to resist armed attack’. Deze thema’s zullen in uw beraadslagingen morgen zeker aan bod komen. Ik wens u daarbij wijsheid toe en heb er het volste vertrouwen in dat de NAVO als resultaat daarvan sterker zal zijn dan ooit. Laat toekomstige historici de top van 2025 benoemen als een mijlpaal. Als de top waar baanbrekende besluiten zijn genomen en waar eensgezind verantwoordelijkheid werd genomen voor het behoud van vrede, vrijheid en rechtszekerheid. Laten we scherp voor ogen houden wat al 76 jaar lang de kern is van het succes van de NAVO. Die is gelegen in onze onverbrekelijke eenheid. In het onderling vertrouwen dat wij altijd op elkaar kunnen rekenen. De wereld moet weten dat wij onverminderd gecommitteerd zijn aan de belofte in het NAVO-verdrag. We are determined to safeguard the freedom, common heritage and civilisation of our peoples, founded on the principles of democracy, individual liberty and the rule of law. And we are resolved to unite our efforts for collective defence and for the preservation of peace and security. Zolang we hieraan vasthouden, kunnen we iedere uitdaging de baas. Mag ik u vragen het glas met mij te heffen. Op ons bondgenootschap!