24 april 2004: Huwelijk Prins Friso en Prinses Mabel

Het vieren van een 10-jarig huwelijk is voor veel echtparen weggelegd, tenzij een scheiding roet in het eten gooit of men ongewild afscheid van elkaar heeft moeten nemen door overlijden. Dat laatste is helaas van toepassing geweest op Prins Friso en Prinses Mabel. Vandaag is het precies tien jaar geleden dat ze elkaar het jawoord gaven. Door het ski-ongeluk van Prins Friso op 17 februari 2012 en het definitieve afscheid in augustus 2013 kwam er een veel te vroeg einde aan het gelukkige huwelijksleven van de prins die de liefde verkoos boven het recht op troonopvolging.

De periode voor de huwelijksdag verliep niet zonder zorgen. In 2002 kwam Mabel voor het eerst goed in beeld toen zij – tot verbazing van velen – ook meeging naar de Koninklijke grafkelder om daar Prins Claus naar zijn laatste rustplaats te brengen. Tot dan toe gebeurde dat alleen door de allernaaste familieleden. Het werd op die dag dus meteen duidelijk dat Mabel de vrouw van Prins Friso zou worden, en ook al een warme band had met de andere leden van de Koninklijke familie. Toch werd de verloving met Prins Friso pas op 30 juni 2003 bekendgemaakt. Vlak daarna ontstond er ophef over het verleden van Mabel met crimineel Klaas Bruinsma. Volgens het kabinet Balkenende had het toekomstige echtpaar de regering onvolledig en onjuist over de veelbewogen periode geïnformeerd. Door alle commotie besloot het stel geen toestemming voor hun huwelijk te vragen aan het parlement en liet de prins zijn rechten op de troon graag vallen om zijn leven verder met Mabel te delen. Nadat de rust was wedergekeerd, overleed op 20 maart 2004, ruim een maand voor het huwelijk, Prinses Juliana. De 94-jarige prinses had behalve een longontsteking al een tijdje een verslechterde gezondheid en lag al enkele weken in bed. Ze overleed uiteindelijk in haar slaap. Op 30 maart werd de prinses na een dienst in de Nieuwe Kerk in Delft bijgezet in de Koninklijke grafkelder, op loopafstand van het stadhuis en de Oude Kerk wat op 24 april het decor was van het huwelijk van Prins Friso en Prinses Mabel. De plechtigheid, die live in Nederland en Duitsland werd uitgezonden, zou vanwege het overlijden van Prinses Juliana sober gevierd worden, maar toch had het alle ingrediënten van een mooie huwelijksdag. Het toekomstige echtpaar kwam op die bewuste zaterdagochtend voor het eerst in beeld toen ze Paleis Noordeinde verlieten om per ex-hofauto van Juliana, een Rolls-Royce Silver Wraith Limousine State Landaulette, naar het stadhuis van Delft te gaan. Er kon toen ook een beeld verkregen worden van Mabels jurk. Het bijzondere exemplaar bestond uit 248 strikken en was ontworpen door Viktor & Rolf. Op haar hoofd droeg ze de zonnestraaltiara die onderdeel is van een sieradenset gemaakt door de Franse juwelier Mellerio in opdracht van Koning Willem III voor Emma. De echte zon liet zich die dag helaas niet zien, maar door de prachtige versiering in het stadhuis en de Oude Kerk zag het geheel er toch vrolijk uit.

Hoewel er in de kerk zo’n 1400 mensen aanwezig zouden zijn, was er in de kleine ruimte van het stadhuis slechts een handjevol – naaste familieleden – aanwezig om het bruidspaar die dag voor het eerst hun jawoord te horen zeggen. Toen alle gasten zaten, en ook het bruidspaar de Raadszaal had betreden, begon burgemeester van Oorschot aan zijn toespraak. Zo zei hij dat het huwelijk van Prins Friso en Mabel de afsluiting vormde van een emotionele periode, veroorzaakt door ‘mediajacht’. Hoewel zijn aanstaande vrouw zichtbaar genoot, was het voor Prins Friso moeilijker om zijn geluksgevoelens te uiten ten overstaan van zijn familie en vrienden én met de wetenschap dat heel Nederland via de tv naar hem keek. Van de zenuwen wreef hij regelmatig in zijn handen en ook tijdens het jawoord keek hij maar nauwelijks naar zijn vrouw. Mabel deed verwoede pogingen oogcontact met hem te krijgen, en liet een enthousiaste ‘ja’ horen toen de burgemeester haar vroeg of ze wilde verklaren Friso aan te nemen tot haar wettige echtgenoot. Vervolgens werden de huwelijksaktes getekend. Eerst door het bruidspaar, en daarna door Prins Constantijn en Lodewijk Beijst (getuigen van de prins) en Nicoline Wisse Smit en Andrea Klap-Kleekamp (getuigen van de prinses) Tot slot kreeg het paar namens de gemeente Delft een – hoe kan het ook anders – Delfts Blauw servies aangeboden waarin hun beide namen gegraveerd waren. Nadat de burgemeester de prins en prinses een ‘lang en gelukkig huwelijk’ toe had gewenst en hen de trouwboekjes had overhandigd, verliet het bruidspaar de Raadszaal. Op de markt werden op dat moment trossen ballonnen opgelaten.


Bij de kerk was het erg druk. Honderden mensen wilden een glimp van de Koninklijke gasten en natuurlijk het bruidspaar opvangen. Het publiek kreeg inderdaad de kans om alle gasten goed te zien, maar Prins Friso en Prinses Mabel werden met de auto tot het bruggetje gebracht die naar de kerk leidt. Over een blauwe loper liep het paar de kerk binnen. In het halletje stonden ook de bruidskinderen al op hun plek. Als bruidsmeisjes traden op: Eveline Wisse Smit (halfzus van Mabel); Sophie von der Recke (nichtje van Friso), de 4-jarige Lotte Crombag (dochter van Mabels zus Nicoline en tevens haar petekind), de 3-jarige Anna van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven (dochter van Maurits en Marilène); de 9-jarige Theodora Petalas (kleindochter van Johan Christian Baron von Jenisch, wijlen peetoom van Friso). En de bruidsjonkers waren: de 6-jarige Max Knap (zoon van Mabels vriendin Andrea Knap-Kleekamp) en de 3-jarige Friso Wisse Smit (achterneefje van Mabel). Voorafgegaan door dominee Carel ter Linden en de bruidskinderen betrad het bruidspaar de kerk waar zo’n 1400 man had plaatsgenomen. Behalve familieleden en vrienden waren er ook enkele buitenlandse gasten, onder wie; Koning Harald V (peetvader van Prins Friso), en Koningin Sonja van Noorwegen, Sheikh Salman en Sheika Halaa Al-Khalifa van Bahrain, Prins Hassan bin Talal en Prinses Sarvath El Hassan van Jordanië en Prins Kyril en Prinses Rosario van Preslav (Bulgarije). Ook Prins Bernhard, die in het stadhuis nog ontbrak, woonde de kerkdienst bij.

Dominee Carel ter Linden begon zijn toespraak aan het begin van de bijna twee uur durende kerkdienst met de woorden: "We gedenken hen die er niet meer zijn, maar met wie wij op deze dag toch in de geest verbonden zijn. Friso's vader, Friso's grootmoeder, de vader van Mabel en hem die voor haar en haar zusjes een dierbare vader is geworden." Ook zei hij dat hij verwachtte dat de liefde tussen het bruidspaar alleen nog maar sterker is geworden door de ophef over de vermeende liefdesrelatie van Prinses Mabel met Bruinsma. Na een gebed werd: ‘Praise my soul, the King of Heaven’ gezongen. Ook Prins Friso en Prinses Mabel zongen mee. De gebeden en toespraken van Ter Linden werden afgewisseld door diverse andere sprekers. Zo hield de Engelse dominee George Regas een toespraak over de Bijbelse figuur Mozes. En Willemijn Verloop, goede vriendin van Prinses Mabel, hield een zogenoemde schriftlezing over liefde. Vervolgens werd ‘Al kon ik alle talen spreken’ gespeeld, en ging dominee Carel Ter Linden verder met zijn toespraak. Daarin refereerde hij aan de brieven die Mabel en Friso hem schreven. Ze schreven over hun gedachten van de gezamenlijke toekomst. “In zijn brief beschreef Friso het leven als een reis. Een vliegreis. Niet zo gek voor iemand die luchtvaarttechniek heeft gestudeerd en een vliegbrevet op zak heeft." Toen hij sprak over het gemis van Friso’s vader, Mabel’s vader, en stiefvader moesten zowel Prins Friso als Prinses Mabel moeite doen hun tranen tegen te houden. Met ‘Set me as a seal upon thine heart’ werd de toespraak van Ter Linden nog eens extra omlijst.

Daarna was het tijd voor de inzegening en het vragen van toestemming aan de getuigen: toenmalig Prins Willem-Alexander, prins Constantijn, Lodewijk Beijst, Prinses Laurentien, Willemijn Verloop, Andrea Klap-Kleekamp, Sophie von der Recke, Nicoline en Eveline Wisse Smit en Dante Weijerman. In koor riepen ze ‘ja’ op de vraag of ze vertrouwen hebben in het huwelijk en hun zullen steunen wanneer dat nodig zou zijn. Vervolgens gaven de prins en prinses elkaar nogmaals het jawoord en ontvingen ze de zegen. Daarna werd ‘Een psalm een huwelijkslied’ door het koor en orkest uitgevoerd. Het lied was speciaal voor Friso en Mabel door Huub Oosterhuis geschreven. Bij de doop van Prins Friso schreef hij ook al een gedicht, en uiteindelijk zou hij ook op de begrafenis van de prins een gedicht voordragen. Dat dat moment al zo snel zou volgen, had niemand ooit verwacht. Na het lied van Oosterhuis stond het kersverse bruidspaar ringen uit te wisselen, waar Friso enige moeite voor moest doen omdat de ring voor de bruid vrij strak was. Dit tot hilariteit van het bruidspaar en de gasten. Prinses Mabel kon de ring echter veel gemakkelijker om de vinger van haar man krijgen. Na diverse gebeden, een optreden van een sopraan, en diverse liederen kwam de dienst tot een einde. Op de klanken van ‘A toi la gloire’ en het aansluitende ‘O ewiges Feuer, O Ursprung der Liebe’ verlieten de prins en prinses de kerk en liepen ze onder een erehaag door richting de Rolls Royce. Na hen vertrokken ook alle gasten naar Paleis Noordeinde. Op het balkon van het paleis lieten Prins Friso en Prinses Mabel door middel van een kus zien hoeveel ze van elkaar houden. Na dit kus – en zwaaimoment verdween het bruidspaar het paleis weer in waar zonder camera’s verder gefeest werd.

Nu, tien jaar later, hadden Prins Friso en Prinses Mabel samen met hun dochters Luana en Zaria en familie hun 10-jarig huwelijk kunnen vieren. Toen Prinses Mabel in november 2013 in een emotionele toespraak aan het einde van de herdenkingsdienst voor haar overleden man zei dat Friso en zij zich wel eens afvroegen of hun geluk voor altijd zou zijn omdat het zo goed was, zei ze vastbesloten: “Onze liefde is eeuwigdurend.” Met die gedachte zullen Prins Friso en Prinses Mabel nooit alleen, maar altijd samen zijn..